Od ostatnich stuleci jednym z najbardziej popularnych materiałów, stała się stal. Wykorzystywana jest głównie w architekturze, wyrobie narzędzi, urządzeń oraz maszyn. Ale także do tworzenia konstrukcji lotniczych, kolejowych czy lotniczych. Mimo to, różnorodne gatunki stali nierdzewnej możemy znaleźć bliżej nas. Widujemy je w naszych domach na co dzień. Możemy znaleźć je w zmywarkach, zlewach czy choćby przyrządach kuchennych. Jednak ile tak naprawdę znamy rodzajów stali nierdzewnej? Czy znamy ich właściwości? I czy potrafimy odróżnić stal od stali nierdzewnej?
Czym dokładnie jest stal nierdzewna?
Jest to stal stopowa ze znaczną zawartością chromu oraz trochę większych ilościach manganu i krzemu, niż w zwykłej stali. Jak sama nazwa wskazuje, stal nierdzewna odporna jest na korozyjne działania atmosferyczne. Ale także na działania niektórych kwasów. Łatwa w czyszczeniu oraz obróbce, często dająca możliwość wytwarzania skomplikowanych form.
Gatunki stali nierdzewnej, jakie są?
Wyróżniamy cztery gatunki stali nierdzewnych:
– stal austenityczna;
– stal ferrytyczna;
– stal martenzytyczna;
– stal ferrytyczno-austenityczna duplex.
Jednakże 70% stali nierdzewnych stanowi stal austenityczna. Ten gatunek stali nierdzewnej zawiera oznaczenie 18-10 lub 18/10 (składa się on z 18% chromu i 10% niklu). Takie oznaczenia znaleźć możemy głównie na sztućcach i garnkach.
Stal austenityczna
Ten rodzaj stali cechuje się wysoką ciągliwością i niską plastycznością. Im wyższa zawartość chromu oraz niklu, tym większe właściwości chemiczno-fizyczne materiału. Możemy zauważyć, że obecnie ten gatunek stali nierdzewnej, ma ogromne zapotrzebowanie na rynku. Wszystko za sprawą jej wytrzymałości na wysoką temperaturę i warunki atmosferyczne. Nadaje się do odkształceń nawet w niskich temperaturach, zwłaszcza podczas głębokiego toczenia. Jedną z zalet stali austenitycznej jest niemagnetyczność. Można to jednak zmienić, zmieniając jej skład lub sposób obróbki materiału.
Co z stalą ferrytyczną i austenityczną?
Często błędnie porównuje się stal austenityczną z ferrytyczna. Ta druga jest o wiele mniej odporna na działania korozyjne, co spowodowane jest mniejszą ilością chromu w składzie. Jednak jest bardziej odporna na korozję śródkrystaliczną wywołaną chlorkami. Połączenie tych dwóch stopów metali, pozwala nam otrzymać jeden, wyjątkowo wytrzymały na korozję. Stal ferrytyczno-austenityczna wykorzystywana jest w produkcji rur oraz blachy. W porównaniu z innymi gatunkami stali nierdzewnych, stal duplex jest bardziej wytrzymałym materiałem, ale również cechuje się wyższą odpornością na ścieranie. Stal dwufazowa, jest o wiele bardziej plastyczna niż stal austenityczna.
Stal martenzytyczna
Są to stale o niskiej odporności na korozję, która maleje wraz z niską temperaturą. Ale o bardzo wysokiej wytrzymałości na rozciąganie. Ponadto są one stalami magnetycznymi. Są jednak wyjątki w tym rodzaju stali nierdzewnej. Jest nim stal nierdzewna ulepszana 1.4313, która odporna jest na korozję. Ten rodzaj stali wykorzystywany jest najczęściej do cieplnych obróbek.
Jak sprawdzić, czy dana stal jest jednym z wyżej wymienionych gatunków stali nierdzewnej, czy jest zwykłą stalą, która ulega korozji?
Najbardziej sprawdzonym sposobem jest wykorzystanie odczynników takich jak: kwas azotowy. Jednak nie jest to podstawowe wyposażenie każdego domu. Dlatego jest druga możliwość. Możemy sprawdzić, czy dana stal ulega korozji dzięki magnesowi. Jest to łatwiejszy sposób i z pewnością szybszy, lecz niekoniecznie skuteczny.
Najbardziej powszechnym sposobem sprawdzenia stali, jest test przyciągania magnetycznego na danej stali. Mimo to nie daje nam to 100% pewności. Często stal, która nie jest przyciągana przez magnes, uznawana jest za stal ulegającą korozji. Jednak metoda ta nie pozwala wykryć wyłącznie stali austenitycznej, która nie wykazuje właściwości magnetycznych lub wykazuje je w bardzo małym stopniu. Pozostałe rodzaje stali nierdzewnych, w mniejszych bądź większym stopniu przyciągają magnes. Więcej na stronie: https://www.hempel-metals.pl/pl/gatunki/stal-nierdzewna/